ลูกน้อยวัย 24 เดือน

ลูกน้อยวัย 24 เดือน

ถึงเวลาร้องเพลงแฮปปี้เบิรธเดย์ให้ลูกน้อยอีกครั้ง แต่คราวนี้เขาโตพอที่จะเข้าใจแล้วว่าวันเกิดหมายถึงอะไร
 

วัยตั้งไข่ 24 เดือน
ถึงเวลาร้องเพลงแฮปปี้เบิรธเดย์ให้ลูกน้อยอีกครั้ง แต่คราวนี้เขาโตพอที่จะเข้าใจแล้วว่าวันเกิดหมายถึงอะไร โดยเฉพาะอย่างยิ่งถ้าคุณแม่เตรียมเค้กและของขวัญวันเกิดเอาไว้ให้ เด็กวัยสองขวบจะเริ่มช่วยเหลือตัวเองได้ดีขึ้นและมีทักษะต่างๆ เพิ่มขึ้น แต่ความสามารถและความตั้งใจอาจยังไม่ไปด้วยกันในบางครั้ง คุณพ่อคุณแม่จึงเตรียมใจได้เลยว่า อาจมีบางคราวที่เขาจะแสดงอารมณ์บูดๆ ออกมาแบบไม่ต้องเดาให้เหนื่อยเลย นั่นเป็นเพราะเวลาที่ลูกทำอะไรแล้วไม่ได้ดั่งใจ

เด็กวัยสองขวบกำลังอยู่ในช่วงวัยแห่งการเรียนรู้ คุณพ่อคุณแม่จึงต้องใจเย็นๆ และทำใจสบายๆ ไม่เคร่งเครียด จำใส่ใจไว้ว่าเขาอาจไม่ได้เชื่อฟังเราเสมอไป แม้การอบรมขัดเกลาของคุณพ่อคุณแม่จะมีผลต่อลูกมาก แต่ลูกน้อยก็มีสัญชาติญาณและความคิดเป็นของตัวเองสูงเช่นกัน ลูกอาจไม่ทำตามสิ่งที่เราเห็นดีเห็นงามเสมอไป จนอาจจะมีบางครั้งที่คุณแม่นึกฉุนพฤติกรรมของเจ้าตัวน้อยเอามากๆ ซึ่งเมื่อเทียบกับความรักทั้งมวลที่มีให้ลูกน้อยแล้ว ช่วงเวลาสั้นๆ ที่คุณแม่คุณพ่อจะรู้สึกเฉยๆ กับลูกบ้าง ก็ถือว่าไม่ผิดปกติแต่อย่างใด

คุณแม่จะไม่มีทางเหงาเลยถ้ามีเจ้าตัวน้อยวัย 2 ขวบอยู่ใกล้ๆ เพราะหนูน้อยจะอยากพูดอยากคุย และผสมคำ 2-3 คำ ให้เป็นประโยคสั้นๆ ได้แล้ว ทำให้ฟังรู้เรื่องมากขึ้น ลูกน้อยจะขยันเจรจาจนทำให้คุณแม่คิดประหลาดใจได้ทุกวันถึงพัฒนาการที่เกิดขึ้นในช่วงสองปีสั้นๆ ที่ผ่านมา ภูมิใจในตัวเองได้เลยว่านี่แหละฝีมือคุณล้วนๆ เพราะการดูแลครอบครัวนั้นเป็นงานหนักหนาสาหัส และรางวัลแห่งความเป็นพ่อเป็นแม่จะปรากฏก็ต่อเมื่อลูกน้อยได้เติบโตเป็นผู้ใหญ่ ช่วง 2 ขวบปีแรกนี้เป็นเสมือน บันทึกแห่งพัฒนาการหน้าสำคัญของลูกน้อย ซึ่งคงจะเกิดขึ้นไม่ได้เลย หากปราศจากความรักความเอาใจใส่ของพ่อแม่

การเติบโตและพัฒนาการของลูกน้อย
เด็กน้อยวัยสองขวบชอบเล่นบทบาทสมมติ โดยพยายามแต่งเนื้อแต่งตัว อย่างสวมหมวกและรองเท้าของคุณแม่เดินรอบบ้าน แม้บางครั้งจะดูไม่ค่อยเข้ากันแต่ก็น่าเอ็นดูมาก ลูกรักจะพูดคุยกับของเล่นและสัตว์เลี้ยง ลองแอบฟังให้ดีเพราะเขากำลังเลียนแบบคำพูดของคุณพ่อคุณแม่อยู่ เด็กๆ จะรู้จักหวงข้าวของมากขึ้น แม้จะแบ่งให้เพื่อนเล่นบ้างแต่ก็จะรีบเอาคืนโดยเร็ว หนูน้อยวัยนี้จะฟิวส์ขาดง่ายและไม่มีความอดทนนัก คุณแม่จึงสังเกตได้ว่าลูกมักจะหงุดหงิดง่าย อย่าด่วนตัดสินหรือด่วนสรุปพฤติกรรมของลูก ลองให้โอกาสเขาต่อรองหรือแก้ไขพฤติกรรม และคอยอยู่เคียงข้างเมื่อเขาต้องการความเข้าใจ

ความดื้อดึงถือเป็นคุณสมบัติพื้นฐานของลูกน้อยวัยสองขวบก็ว่าได้ หากเจ้าตัวดีอยากได้อะไร เขาจะบ่นงอแงรำรี้รำไรจนกว่าคุณแม่ยอมตามใจ แม้การตามใจลูกจะทำให้เขาหยุดงอแงได้ทันที แต่จะเป็นการส่งเสริมให้ลูกยิ่งดื้อมากขึ้น เด็กวัยนี้กำลังเรียนรู้ว่าทำอย่างไรถึงจะได้สิ่งที่ต้องการ คุณแม่จึงต้องเตรียมการรับมือให้ดีล่วงหน้า และตกลงกับคุณพ่อว่าจะจัดการกับความเอาแต่ใจของลูกน้อยกันอย่างไร

ลูกน้อยวัยนี้อาจลงไปนั่งยองๆ เตะ ดึง ทึ้ง เทน้ำ ทดสอบ และแหย่เล่น หรือบางครั้งก็ทำทุกอย่างนี้พร้อมๆ กัน! เจ้าจอมซนจะตั้งคำถามว่าอะไรทำงานอย่างไร และคอยให้คุณแม่ตอบทุกข้อ แต่คุณแม่ไม่ต้องรีบร้อนสืบค้นหาข้อมูลจากอินเทอร์เน็ตมาตอบลูกน้อยก็ได้ เพราะเขาจะสนใจฟังแค่ 3-4 คำ ก่อนจะเปลี่ยนไปสนใจอย่างอื่นแทน ลูกรักจะทำเป็นไม่สนใจคำอธิบายยืดยาวของคุณแม่ ดังนั้น ควรตอบสั้นๆ และตรงประเด็นเอาไว้ก่อน

กิจกรรมเจ้าหนูจำไมนี้ขี้สงสัยนี้เกิดขึ้นเพราะสมองลูกน้อยกำลังเจริญเติบโตประมาณ 75% ของขนาดสมองผู้ใหญ่ทั่วไป และจะเติบโตเต็มที่ในอีก 18 ปีข้างหน้า

การเล่นสนุกของลูกน้อย
หนูน้อยวัยสองขวบมักชอบเล่นแต่งตัวและหวีผม ชอบจ้องเงาสะท้อนและทำหน้าตาตลกๆ แลบลิ้นปลิ้นตาอยู่คนเดียวหน้ากระจกเงา ลูกน้อยยังไม่ยอมนั่งหรือเล่นนานๆ เพราะยังอยู่ในวัยสมาธิสั้น ลูกจะเบี่ยงเบนความสนใจจากสิ่งหนึ่งไปยังอีกสิ่งหนึ่ง สนุกอยู่กับที่ได้พักนึงก็จะแวบไป “มุมซน” มุมใหม่ ทั้งยังอยากให้คุณพ่อคุณแม่มีส่วนร่วมกับการเล่นสนุกของเขาด้วย

ลูกน้อยจะรู้จักแสดงความรักมากขึ้นในช่วงวัยนี้ คุณแม่เตรียมตัวได้เลยว่า เดี๋ยวเจ้าตัวน้อยจะเข้ามากอดและหอมแบบไม่มีปี่ไม่มีขลุ่ยเพื่อบอกว่าเขารักแม่มากแค่ไหน ขณะที่คุณแม่เริ่มคิดว่า ลูกกำลังโตขึ้นเรื่อยๆ และไม่ต้องการมีคุณพ่อคุณแม่อยู่ใกล้ๆ ตลอดเวลาเหมือนตอนแบเบาะแล้ว เดี๋ยวเดียวเจ้าตัวดีก็จะวิ่งมากระแซะและอ้อนให้คุณแม่อุ้มอีกครั้ง

ชวนลูกอ่านหนังสือและฟังนิทานทุกๆ วัน พาเขาไปห้องสมุดใกล้ๆ และลองสอบถามดูว่ามีกลุ่มหนอนหนังสือบ้างไหม ดูลูกรักเปิดหนังสือทีละหน้า กดคีย์บอร์ดคอมพิวเตอร์เล่น และหาวิธีให้เขารู้จักใช้เทคโนโลยีต่างๆ ที่มีในบ้าน รีโมทคอนโทรลน่าจะเป็นอุปกรณ์ที่ลูกได้ลองใช้งานในเดือนนี้ เตรียมตัวได้เลยว่านักสำรวจน้อยจะกดปุ่มรีโมทเล่นเพื่อดูว่ากดแล้วจะเกิดอะไรขึ้น ลูกน้อยจะเฝ้ามองคุณพ่อคุณแม่ทุกฝีก้าว และซึมซับรับเอาข้อมูลต่างๆ ผ่านทุกประสาทสัมผัสของเขา

สิ่งที่คุณแม่ต้องเรียนรู้
ลูกรักวัยนี้อาจเริ่มนอนหลับไม่สนิทหรือมีปัญหาเรื่องการนอนหลับเพราะฝันร้าย อันเป็นผลจากจินตนาการที่ยังคงทำงานตลอดเวลา และการขาดความสามารถในการแยกแยะว่าสิ่งไหนจริงหรือไม่จริง คุณพ่อคุณแม่อาจรู้สึกเครียดและสงสารลูกจับใจที่เห็นเขาดูหวาดกลัวมาก การแยกแยะความจริงกับความฝันเป็นเรื่องง่ายสำหรับผู้ใหญ่ที่มีทักษะความคิดเชิงตรรกะแล้ว แต่สำหรับเด็กน้อยวัยสองขวบนั้น ฝันร้ายคือเรื่องจริงสำหรับเขา ดังนั้น คุณพ่อคุณแม่ควรช่วยปลอบประโลมและแสดงความเห็นอกเห็นใจ หรือนอนกับลูกจนกว่าเขาจะสงบและหลับได้อีกครั้งการปลอบประโลมยามที่ลูกต้องการความรักและกำลังใจเช่นนี้ คือส่วนสำคัญของการทำหน้าที่เป็นพ่อแม่ที่ดีในช่วงวัยแห่งจินตนาการ

ลองจับตาดูลูกน้อยพัฒนาทักษะการเคลื่อนไหวครั้งใหญ่ในวัยนี้ ลูกรักจะสามารถวิ่งเล่นได้อย่างคล่องแคล่ว เดินถอยหลัง เต้นระบำ เลียนแบบท่าทาง และกระโดดไปมาได้ หรือแม้กระทั่งยืนขาเดียวและทรงตัวอยู่ได้สักพัก เด็กๆ จะเรียนรู้การฮัมเพลง การขับร้อง และชื่นชอบการร้องเพลงประสานเสียงกัน ลูกน้อยจะร้องตามบทเพลงสำหรับเด็กได้หากได้ยินหลายๆ ครั้ง เขาจะจดจำสถานที่สำคัญๆ ที่คุ้นเคย ร้านค้า และโลโก้การค้าต่างๆ ได้ และสามารถเชื่อมโยงเข้ากับเส้นทางที่เดินทางผ่านบ่อยๆ ทั้งยังจำได้หากมีอะไรแปลกใหม่ในบ้าน เช่น มีการเคลื่อนย้ายตำแหน่งของเฟอร์นิเจอร์ หรือข้าวของในบ้าน

วัยสองขวบเป็นช่วงที่เด็กน้อยผู้ตั้งอกตั้งใจจะจดจำทุกอย่างได้และเก็บไว้อ้างอิงถึงในอนาคต เตรียมประหลาดใจกับความสามารถในการจดจำข้อมูลต่างๆ แล้วนำกลับมาพูดถึงในเวลาที่คุณพ่อคุณแม่แทบไม่คาดคิดได้เลย ช่วงเวลาที่ได้ไปเยี่ยมคุณตาคุณยาย ออกไปซื้อของที่ร้านค้า หรือแม้แต่กิจกรรมที่คุณแม่มองว่าธรรมดาที่สุด อาจตราตรึงอยู่ในความทรงจำของลูกรักได้ตลอดไป

อาหารและโภชนาการของลูกน้อย
ลองเพิ่มเมนูใหม่ๆ ให้ลูกน้อยในเดือนนี้ และลองทำอาหารที่ลูกไม่เคยชิมมาก่อนให้เขาทานดู อย่าคิดไปเองว่าลูกจะไม่ยอมชิมอะไรใหม่ๆ แต่ถ้าลูกไม่สนใจอยากทานอาหาร ลองเปลี่ยนวิธีเสิร์ฟใหม่ดู แทนที่จะเสิร์ฟจานที่ใส่อาหารมาเรียบร้อยแล้วให้แต่ละคน ลองแจกจานเปล่าแทน แล้ววางภาชนะใส่อาหารไว้กลางโต๊ะเพื่อให้ทุกคนตักรับประทานเอง ทำเป็นไม่สนใจเจ้าหนูน้อย แล้วปล่อยให้เขาสังเกตผู้ใหญ่ตักอาหารใส่จานของตนเอง ครู่เดียวเท่านั้นเขาจะเริ่มโวยว่ายังไม่ได้อาหาร และอยากที่จะเข้ามาร่วมวงกับคนอื่นๆ ด้วยในที่สุด

ปิดโทรทัศน์และคอมพิวเตอร์ และเรียกทุกคนมารับประทานพร้อมหน้าพร้อมตากัน ผลัดกันเล่าเรื่องที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวันและชวนลูกน้อยให้มีส่วนร่วม ทำให้เขารู้สึกว่าได้เป็นส่วนหนึ่งของมื้ออาหาร แต่ไม่ใช่จุดสนใจอันดับหนึ่ง เพราะเด็กวัยนี้หลายคนเรียนรู้ว่าเขาเรียกร้องความสนใจได้มากขึ้นหากไม่ยอมทานอาหาร และอย่าลืมปฏิบัติตนเป็นตัวอย่างที่ดีให้ลูกระหว่างการทานอาหารร่วมกันด้วย

การส่งเสริมสุขอนามัยที่ดี
ไม่ต้องตกอกตกใจหากลูกน้อยกลับกลายเป็นเด็กขี้อายในเดือนนี้ เพราะความขี้อายเป็นกลไกธรรมชาติในการปกป้องตัวเองจากอันตรายต่างๆ และลูกน้อยแค่ทำตามสิ่งที่ร่างกายสั่งการ ลูกรักมักเดินมาหาคุณพ่อคุณแม่เพื่อ “เติมกำลังใจ”เมื่อเผชิญกับสิ่งแวดล้อมที่ไม่คุ้นเคยหรือเขารู้สึกไม่มั่นใจ หลีกเลี่ยงการผลักไสลูกออกไปหรือแกล้งทำว่าความรู้สึกของลูกเป็นเรื่องเล็ก เพราะหน้าที่ของคุณพ่อคุณแม่คือการดูแลอารมณ์ความรู้สึก ตลอดจนส่งเสริมความสามารถในการอยู่ร่วมกับสังคมของลูกน้อย จนกว่าเขาจะแข็งแกร่งพอที่จะสร้างความมั่นใจด้วยตนเองได้

หากลูกรักยังดูดจุกนมปลอม ควรหัดให้ลูกเลิกได้แล้วในช่วงวัยนี้ถ้าลูกคุ้นเคยกับการเข้านอนพร้อมจุกนมปลอม ให้หาอย่างอื่นมาทดแทน เช่น ตุ๊กตา ตุ๊กตาหมี หรือของใช้ที่ลูกขาดไม่ได้ (transitional love object) อย่างผ้าห่ม หมอน ฯลฯ เพราะจุกนมปลอมอาจส่งผลต่อการพูดและพัฒนาการทางภาษาของเด็กได้ ยิ่งถ้าใช้นานๆ ลูกอาจเลิกดูดจุกนมปลอมได้ยากขึ้น นอกจากนี้ เด็กที่ดูดจุกนมปลอมยังดูเหมือนเด็ก “หัวช้า” และทำให้เขาไม่ค่อยส่งเสียงอ้อแอ้ออกมา ในเวลาที่ควรแสดงอารมณ์หรืออาการตื่นเต้น

เคล็บไม่ลับสำหรับคุณแม่

• หากลูกกำลังอยู่ในช่วงฝึกนั่งชักโครก ให้ระมัดระวังอุบัติเหตุจากการพลัดตก
• ความเจ็บป่วย ความเปลี่ยนแปลงในครอบครัว การย้ายบ้าน หรือการส่งลูกเข้าโรงเรียนช่วงแรกๆ อาจส่งผลต่อพัฒนาการของลูกน้อยได้ทั้งสิ้น คุณแม่จึงควรใจเย็นและไม่ควรทำโทษลูกน้อย ลูกรักวัยสองขวบไม่ได้ตั้งใจแผลงฤทธิ์เพื่อทำให้ชีวิตคุณแม่ยากขึ้น เขาแค่ยังเด็กและจำเป็นต้องเรียนรู้โลกอีกมาก
• ในวันอากาศเป็นใจ ลองออกไปปิคนิคทานอาหารนอกบ้านแม้ลูกรักอาจซุกซนขึ้นอีกนิดเมื่ออยู่นอกบ้าน แต่เขาจะเพลิดเพลินกับความแปลกใหม่และกิจกรรมที่ต่างจากเดิม อย่าลืมชวนเขาช่วยคุณแม่จัดโต๊ะปิคนิคและทำเลอะตามประสาเด็กเพื่อเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ

หากคุณแม่ยังไม่ได้พาลูกน้อยไปตรวจฟัน อย่าลืมพาลูกน้อยไปพบคุณหมอในเดือนนี้ หากลูกยังไม่เลิกดูดขวดนม ควรฝึกลูกให้หย่าขวดนมให้ได้ เพื่อหลีกเลี่ยงฟันผุจากการดูดนม น้ำผลไม้ หรือของหวานอื่นๆ จากขวดนม