การตั้งครรภ์ช่วงไตรมาสแรก

การตั้งครรภ์ช่วงไตรมาสแรกระหว่างสัปดาห์ที่ 1-13 หรือประมาณ 3 เดือนนั้น อย่างน้อยประมาณเดือนครึ่งว่าที่คุณแม่หลายท่านอาจไม่รู้ตัวเลยว่ากำลังตั้งครรภ์อยู่ค่ะ โดยสัปดาห์แรกคุณแม่อาจยังคิดว่าต้องมีประจำเดือนมาด้วยซ้ำ เพราะรอบเดือนเป็นตัวระบุเวลาช่วงของการตกไข่ได้แม่นยำ ช่วงเวลาการตกไข่ของผู้หญิงส่วนใหญ่จะเกิดขึ้นนับจากวันแรกของการมีประจำเดือนรอบก่อนประมาณ 14 วัน อาจคลาดเคลื่อนได้ มาก่อนหรือหลัง 2-3 วัน ซึ่งเวลาจะแตกต่างกันไปตามวงจรรอบเดือนของผู้หญิงแต่ละคน ช่วยในการคำนวณเวลามีเพศสัมพันธ์เพื่อให้ตั้งครรภ์ง่ายขึ้นค่ะ
ผู้เชี่ยวชาญด้านการตั้งครรภ์เปรียบเทียบระหว่างอายุครรภ์ (Gestational Age) และอายุตัวอ่อนมนุษย์ (Fetal Age) โดยอายุครรภ์จะนับตั้งแต่วันแรกที่เริ่มมีประจำเดือนครั้งสุดท้าย ส่วนอายุของตัวอ่อนในครรภ์หมายถึงอายุแท้จริงของทารก ซึ่งเริ่มนับเมื่อเกิดการปฏิสนธิของเซลล์ไข่และอสุจิแล้ว ในระยะไตรมาสแรกของการตั้งครรภ์จะพูดถึงข้อมูลเกี่ยวกับอายุครรภ์เป็นส่วนใหญ่นะคะ

ช่วงไตรมาสแรก คุณแม่จะรู้สึกอย่างไร

ช่วงท้ายของไตรมาสแรกผู้หญิงส่วนใหญ่ที่มั่นใจแล้วว่าตนเองตั้งครรภ์แน่นอน หากยังไม่ได้นัดพบแพทย์หรือพยาบาลผดุงครรภ์ แนะนำว่าควรไปตรวจร่างกายได้แล้ว สัญญาณบ่งบอกอาการคนท้องเริ่มแรกได้กล่าวถึงไว้ในหัวข้อการตั้งครรภ์ระยะ 6 สัปดาห์ มีวิธีสังเกตง่าย ๆ ดังนี้
• หน้าอกเปลี่ยนแปลง มีอาการคัดตึงเต้านม ความรู้สึกไวมากกว่าปกติ บริเวณฐานของหัวนมสีเข้มขึ้น โดยเฉพาะผิวหนังบริเวณหัวนมของว่าที่คุณแม่ค่ะ
• ปวดปัสสาวะบ่อยกว่าปกติ เป็นเพราะปริมาณเลือดหล่อเลี้ยงบริเวณมดลูกมากขึ้น กดทับกระเพาะปัสสาวะทำให้คุณแม่ท้องต้องเข้าห้องน้ำบ่อย
• รู้สึกอ่อนเพลียง่าย หมดแรง อยากนอนหลับมากขึ้น บางครั้งอาจเวียนหัวหรืออ่อนเพลียเนื่องจากระดับน้ำตาลในเลือดต่ำด้วยค่ะ
• คลื่นไส้แพ้ท้อง ไม่จำกัดเฉพาะตอนช่วงเช้าเท่านั้น บางคนมีอาการแพ้ท้องตลอดทั้งวันค่ะ
• หงุดหงิดง่าย อารมณ์แปรปรวนมากกว่าปกติ อ่อนไหวน้ำตาไหลง่าย
• เป็นธรรมดาที่คุณแม่มือใหม่จะวิตกกังวลเรื่องการแท้งบุตร ซึ่งอาจเกิดขึ้นบ่อยในช่วงหลายสัปดาห์แรก ผู้หญิงส่วนใหญ่จะรู้สึกผ่อนคลายสบายใจมากเพื่อผ่านพ้นไตรมาสแรกไปแล้ว

ตั้งครรภ์ระยะแรกมีลักษณะอย่างไร

ในช่วงตั้งครรภ์สัปดาห์ที่ 12 มดลูกของคุณแม่จะเริ่มดันพ้นอุ้งเชิงกรานและหน้าท้องยื่นออกมาบริเวณใต้สะดือ แม้ว่าคนอื่นยังไม่สังเกตเห็น แต่ถ้าคุณแม่เคยมีลูกมาแล้วจะเห็นหน้าท้องยื่นชัดเจนเร็วขึ้นค่ะ หน้าอกอาจขยายมากขึ้น แนะนำให้เตรียมพร้อมซื้อเสื้อในใหม่ขนาดใหญ่กว่าเดิมนะคะ สามารถดูรายละเอียดเพิ่มเติมหัวข้อการตั้งครรภ์ระยะ 13 สัปดาห์

พัฒนาการของทารกในครรภ์ในแต่ละสัปดาห์

•ตั้งครรภ์ 2 สัปดาห์
เริ่มมีการปฏิสนธิเกิดขึ้นในท่อนำไข่แล้ว แต่ไม่มีสัญญาณชัดเจน คุณแม่ส่วนใหญ่จึงไม่ทราบว่าตนเองกำลังตั้งครรภ์ โดยทั่วไปจะใช้เวลาประมาณ 6-12 วันกว่าไข่ที่ปฏิสนธิแล้วจะเคลื่อนตัวจากท่อนำไข่ไปยังมดลูก

• ตั้งครรภ์ 3 สัปดาห์
เมื่อไข่ที่ปฏิสนธิเคลื่อนตัวมาหยุดอยู่บริเวณผนังมดลูก จะส่งสัญญาณให้ร่างกายของคุณแม่ผลิตฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรนมากขึ้น ฮอร์โมนทั้งสองชนิดมีผลต่อการเจริญเติบโตของทารกในครรภ์ให้มีพัฒนาการที่สมบูรณ์ตลอดระยะเวลาตั้งครรภ์ คุณแม่บางคนอาจสังเกตเห็นเลือดออกเล็กน้อยในระหว่างที่ตัวอ่อนฝังอยู่ในเยื่อบุมดลูก ซึ่งจะมีการทำลายเนื้อเยื่อและเส้นเลือด ทำให้เลือดไหลออกมานั่นเองค่ะ

• ตั้งครรภ์ 4 สัปดาห์
ในช่วงสัปดาห์ที่ 4 เริ่มมีการสร้างรกแล้ว ซึ่งจะมีบทบาทสำคัญในการผลิตฮอร์โมนตั้งครรภ์ที่ช่วยหล่อเลี้ยงทารกในท้องแม่และกระตุ้นการผลิตนมให้ลูกน้อย ระยะนี้ตัวอ่อนมีขนาดเล็กกว่าเมล็ดข้าวนะคะ แต่ละเซลล์ในตัวอ่อนเริ่มแบ่งแยกหน้าที่เฉพาะกันแล้วค่ะ

• ตั้งครรภ์ 5 สัปดาห์
คุณแม่ฟังเสียงหัวใจเต้นของลูกน้อยผ่านอัลตร้าซาวด์ได้แล้ว ตัวอ่อนเริ่มมีดวงตาและหู มีเนื้อเยื่อนูนออกมาด้านข้างซึ่งจะกลายเป็นแขนและขาต่อไป

• ตั้งครรภ์ 6 สัปดาห์
ถ้าคุณแม่ยังไม่ได้ทดสอบการตั้งครรภ์ จนถึงตอนนี้ควรตรวจสอบการตั้งครรภ์ในทันที ในช่วงสัปดาห์นี้ลูกน้อยจะโตขึ้นจนตรวจเห็นได้เครื่องอัลตร้าซาวด์แล้วนะคะ แพทย์จะวัดตั้งแต่ศีรษะไปจนถึงบั้นท้าย ในสัปดาห์ที่ 6 ความยาวโดยเฉลี่ยจะอยู่ที่ 5-6 มิลลิเมตร

• ตั้งครรภ์ 7 สัปดาห์
คุณแม่ตั้งครรภ์มาถึงครึ่งทางของระยะไตรมาสแรกแล้วนะคะ ลูกน้อยในท้องเติบโตขึ้นถึง 10,000 เท่าเมื่อเทียบกับช่วงแรกที่มีการปฏิสนธิ ช่วงนี้เด็กทารกจะมีพัฒนาการทางสมองเป็นส่วนใหญ่ มีเซลล์สมองใหม่ประมาณ 100 เซลล์ทุกนาทีเลยทีเดียวค่ะ

• ตั้งครรภ์ 8 สัปดาห์
สัปดาห์นี้ลูกน้อยมีความยาวประมาณ 1 เซนติเมตร เรียกว่าเป็นทารกในครรภ์ได้เต็มตัวแล้วค่ะ ในช่วงนี้เริ่มมีการสร้างลิ้นหัวใจและระบบทางเดินหายใจเพื่อให้อากาศไหลเวียนจากลำคอไปยังปอด จะสังเกตเห็นนิ้วมือ นิ้วเท้า ริมฝีปาก เปลือกตาและขาชัดเจนยิ่งขึ้นค่ะ

• ตั้งครรภ์ 9 สัปดาห์
เริ่มเห็นปากและลิ้น มือที่เคยเป็นพังผืดติดกันเริ่มแยกออกมาเป็นแต่ละนิ้วแล้ว เมื่อตรวจด้วยเครื่องอัลตราซาวด์จะเห็นว่าทารกในครรภ์เคลื่อนไหวและกระตุกเบา ๆ

• ตั้งครรภ์ 10 สัปดาห์
ในระยะนี้หัวใจแบ่งออกเป็น 4 ห้อง เมื่อใช้เครื่องตรวจอัลตราซาวด์แบบ Doppler ฟัง คุณแม่จะได้ยินเสียงเต้นของหัวใจค่ะ อวัยวะต่าง ๆ ของทารกพัฒนาไปเรื่อย ๆ สมองยังคงมีขนาดใหญ่ ส่วนระบบการย่อยอาหารกำลังพัฒนาต่อไปอีก

• ตั้งครรภ์ 11 สัปดาห์
ลูกเริ่มมีอวัยวะเพศแล้วนะคะ แต่ยังเร็วเกินไปที่จะบอกได้ว่าเป็นชายหรือหญิง ส่วนดวงตาจะมีพัฒนาการเต็มที่ มีเส้นผมและขนบาง ๆ ปกคลุมทั่วร่างกาย ใบหน้าของลูกมองดูคล้ายกับเด็กทารก

• ตั้งครรภ์ 12 สัปดาห์
ตัวอ่อนเติบโตอย่างสมบูรณ์ อวัยวะสำคัญทั้งหมดและระบบประสาทเริ่มมีพัฒนาการแล้ว มีกระดูกตามส่วนต่าง ๆ ยังเป็นกระดูกอ่อนซึ่งเริ่มจะแข็งขึ้น ลำตัวทารกเริ่มยืดออก ไม่งอเป็นกุ้งเหมือนแต่ก่อนนะคะ

• ตั้งครรภ์ 13 สัปดาห์
ลูกน้อยของคุณแม่มีขนาดใกล้เคียงกับผลลูกพีช อวัยวะภายในช่องท้องที่เริ่มสร้างขึ้นมาจากเซลล์นอกผิวหนังกำลังเริ่มเคลื่อนกลับเข้าไปอยู่ภายในร่างกายตามตำแหน่งที่ควรจะเป็นค่ะ

คุณแม่ที่กำลังตั้งครรภ์ในไตรมาสแรกสามารถติดตามอ่านข้อมูลเพื่อเตรียมตัวและวางแผนการตั้งครรภ์ รวมถึงในหัวข้ออื่น ๆ เพิ่มเติมจากเว็บไซต์ Huggies หากมีคำถามหรือข้อสงสัยเพิ่มเติม สามารถพูดคุยกับเราได้ที่ Facebook Huggies Thailand และอย่าลืม! กด สมัครสมาชิก เพื่อรับสินค้าทดลอง พร้อมรอรับข่าวสารและอัพเดตเทคนิคดี ๆ จากเรานะคะ