วิธีรักษาภาวะมีบุตรยาก

คู่รักอายุต่ำกว่า 35 ปีและไม่เคยมีปัญหาสุขภาพที่อาจเป็นสาเหตุของการมีลูกยาก แพทย์ผู้เชี่ยวชาญส่วนใหญ่แนะนำให้พยายามมีลูกด้วยตัวเองก่อน แต่หากลองวิธีธรรมชาติเป็นเวลา 12 เดือนแล้วยังไม่เกิดผล ควรปรึกษาแพทย์เพื่อประเมินหาสาเหตุของการมีบุตรยากดูค่ะ
แต่ถ้าคุณผู้หญิงและคู่สมรสอายุมากกว่า 35 ปี เราแนะนำให้ปรึกษาแพทย์เรื่องมีบุตรยากหลังจากพยายามมีลูกโดยไม่ป้องกันนานเกินกว่า 6 เดือนแต่ไม่สำเร็จ และหากคุณผู้หญิงจำเป็นต้องรักษาภาวะมีบุตรยาก โดยทั่วไปจะใช้เวลานานเป็นเดือนหรือเป็นปีเพื่อหาสาเหตุหรือวิธีการรักษาที่เหมาะสม จึงเป็นเหตุผลว่าทำไมคู่รักอายุมากควรเริ่มตรวจสอบภาวะเจริญพันธุ์กันแต่เนิ่น ๆ นะคะ
คู่รักหนุ่มสาวสุขภาพดีมีโอกาสตั้งครรภ์จากการมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกันในหนึ่งเดือนมีโอกาสสำเร็จประมาณ 20%-25% และผู้หญิงราว 90% จะตั้งครรภ์ภายใน 18 เดือนหลังจากมีเพศสัมพันธ์อย่างสม่ำเสมอซึ่งต้องเป็นช่วงใกล้ระยะตกไข่ด้วยค่ะ
ถ้าคุณพยายามจะมีลูกมาระยะหนึ่งแล้ว แต่ยังไม่เห็นวี่แววว่าจะเจ้าตัวน้อยจะมาเสียที ไม่ต้องกังวลนะคะ เราขอแนะนำให้ปรึกษาแพทย์หารือถึงทางเลือกในการแก้ปัญหาให้ การรักษาภาวะมีบุตรยากจะมีเพียงไม่กี่ขั้นตอน โดยปกติแล้วแพทย์จะซักประวัติสุขภาพอย่างละเอียดและตรวจร่างกายเบื้องต้นก่อนเริ่มการทดสอบประเมินถึงสาเหตุเบื้องต้น หากคุณผู้หญิงทำแผนภูมิการตกไข่รอบเดือนที่ผ่านมาจะเกิดประโยชน์มากค่ะ และหลังจากแพทย์พบสาเหตุของการมีบุตรยากแล้วช่วยรักษาเยียวยาได้จะเพิ่มโอกาสในการตั้งครรภ์มากขึ้น 80% ค่ะ ปัญหามีลูกยากพบได้ทั่วไป

คำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญภาวะมีบุตรยาก
ภายหลังทำการทดสอบเบื้องต้น ผลแสดงว่ามีภาวะผิดปกติหรือความเสี่ยงต่อการเป็นหมัน แพทย์ทั่วไปจะส่งต่อไปหาผู้เชี่ยวชาญด้านมีบุตรยาก โดยผู้เชี่ยวชาญควรจะมีใบรับรองคุณวุฒิระดับบัณฑิตศึกษาในสาขาต่อมไร้ท่อและระบบสืบพันธุ์ หรือ CREI (Certificated of Reproductive Endocrinology and Infertility) ซึ่งมีความเชี่ยวชาญในการตรวจและรักษาภาวะมีบุตรยากด้วยวิธีการและเทคโนโลยีทันสมัยที่สุดนั่นเอง
คุณสามารถปรึกษากับผู้เชี่ยวชาญในสถาบันเอกชนหรือโรงพยาบาลของรัฐขนาดใหญ่ ซึ่งมีแผนกช่วยเหลือผู้ที่มีบุตรยาก ให้ทำการนัดหมายปรึกษากับแพทย์ผู้เชี่ยวชาญโดยตรงเลยค่ะ

เตรียมตัวอย่างไรก่อนการรักษาภาวะมีบุตรยาก
คู่สามีภรรยาต้องเข้าตรวจร่างกายและวินิจฉัยปัญหาในเบื้องต้น เพื่อให้ชัดเจนว่าหลังจากพยายามตั้งครรภ์มา 1 ปีแล้วยังไม่สำเร็จเป็นเพราะปัญหาด้านภาวะเจริญพันธุ์ คลินิกรักษาภาวะมีบุตรยากให้คำปรึกษาแนะนำและดูแลเป็นอย่างดี พร้อมทั้งกำลังใจจากครอบครัวอื่นที่เข้ามาปรึกษาปัญหาซึ่งต่างก็กำลังอยู่ในสถานการณ์เดียวกัน การเห็นคู่สมรสคู่อื่น ๆ มีประสบการณ์ร่วมกันช่วยให้รู้สึกสบายใจขึ้น เพราะปัญหานี้พบได้ทั่วไปและมีทางออกให้แน่นอน
สาเหตุมีลูกยากของแต่ละคู่แตกต่างกันไป อาจเกิดจากฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งหรือทั้งคู่ มีวิธีการรักษาตามมาตรฐานหลายวิธีที่ช่วยแก้สาเหตุและอาการต่าง ๆ ทางร่างกายได้ในที่สุด
โดยปกติแล้วผู้เชี่ยวชาญจะเลือกวิธีการเรียบง่ายและเป็นธรรมชาติที่สุด ถ้ายังไม่สำเร็จ จึงจะใช้วิธีการซับซ้อนมากขึ้น เช่น การทำเด็กหลอดแก้ว (IVF) และการกระตุ้นร่างกายด้วยกรรมวิธีทางวิทยาศาสตร์ สิ่งสำคัญคือต้องเข้าใจตั้งแต่เริ่มต้นว่าไม่มีการรับประกันได้ 100% ว่าคุณจะตั้งครรภ์ อีกทั้งต้องประเมินภาวะอารมณ์และสภาพร่างกาย รวมถึงค่าใช้จ่ายที่จะตามมาด้วย
อัตราการประสบความสำเร็จในการใช้บริการคลินิกดูแลผู้มีบุตรยาก จะมีความแตกต่างกันมาก ขึ้นอยู่กับปัจจัยสำคัญที่สุด นั่นคืออายุและสาเหตุของการมีบุตรยากค่ะ

เทคนิคการรักษาภาวะมีบุตรยาก ปัจจุบันมีทางเลือก 8 วิธี ดังต่อไปนี้

1.การผสมเทียม (Assisted Insemination) เป็นเทคนิคการผสมเทียมโดยใช้น้ำอสุจิของสามีเป็นวิธีการรักษาภาวะมีบุตรยาก สาเหตุจากปัญหาด้านคุณภาพของอสุจิ เช่น เคลื่อนไหวช้า มีตัวอสุจิผิดปกติจำนวนมากหรือปริมาณอสุจิน้อย นอกจากนี้ยังใช้ในกรณีที่มูกปากมดลูกมีสารแอนติบอดี้ที่ทำลายอสุจิให้ลดน้อยลงด้วยค่ะ
วิธีการผสมเทียมจะทำในช่วงที่ผู้หญิงมีการตกไข่ แพทย์เก็บตัวอย่างน้ำอสุจิจากฝ่ายชายนำมาเพาะเลี้ยงเชื้อให้แข็งแรงในห้องปฏิบัติการเพื่อปรับปรุงคุณภาพของอสุจิ จากนั้นสอดท่อผ่านปากมดลูกฉีดเข้าไปในช่องคลอดโดยตรง
2.เทคนิคกระตุ้นการตกไข่ (Ovulation Induction)
เป็นเทคนิคผสมเทียมใช้ในกรณีที่ผู้หญิงมีระยะการตกไข่ผิดปกติค่ะ ประจำเดือนมากะปริบกะปรอย อาจเกิดจากปัญหาภายในมดลูก เช่น ภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบ (Polycystic Ovary Syndrome) หรือความผิดปกติของต่อมใต้สมอง บางกรณีเกิดจากเนื้องอกต่อมใต้สมอง ช่วงเริ่มเข้าสู่วัยทอง มีประวัติออกกำลังกายหนัก หรือปัญหาโภชนาการขาดสารอาหารก็เป็นได้
วิธีการผสมเทียม แพทย์จะให้ฮอร์โมนกับฝ่ายหญิงหลายชนิดเพื่อกระตุ้นการเจริญเติบโตของไข่และการตกไข่ หากวงจรการตกไข่เป็นไปอย่างสม่ำเสมอ จะมีโอกาสตั้งครรภ์ตามธรรมชาติได้มากขึ้นค่ะ
3.เทคนิคการทำเด็กหลอดแก้ว หรือ IVF
เป็นเทคนิคผสมเทียมสำหรับผู้ที่มีปัญหาท่อนำไข่อุดตันหรืออสุจิมีคุณภาพต่ำนะคะ จำนวนผลิตน้อยหรือเกิดจากเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญภายนอกมดลูกจึงเป็นอุปสรรคต่อการตั้งครรภ์ บางครั้งใช้รักษาภาวะมีบุตรยากที่หาสาเหตุไม่ได้ คิดเป็นสัดส่วนถึง 20% ของปัญหามีลูกยาก การทำเด็กหลอดแก้วเป็นวิธีที่เห็นผลและใช้เวลานาน ฝ่ายหญิงจะถูกฉีดฮอร์โมนเพื่อกระตุ้นการพัฒนาของไข่ วิธีการสกัดนำไข่ออกมาจากรังไข่ โดยใช้เข็มขนาดเล็ก มีอยู่ 2 วิธีคือ
-การนำไข่ออกมาจากช่องคลอด โดยการใช้เข็มดูดสอดเข้าไปทางช่องคลอดเข้าไปในรังไข่ ไม่จำเป็นต้องทำให้สลบ เพียงใช้ยาชาเฉพาะที่เท่านั้น
-การนำไข่ออกมาด้วยวิธีผ่าตัดทางหน้าท้อง ซึ่งเป็นการผ่าตัดใหญ่ที่ต้องใช้ยาสลบ
เมื่อได้ไข่มาแล้วจะเพาะเชื้อไข่กับอสุจิในจานทดลองที่เตรียมไว้แล้ว หลังจากนั้นจะควบคุมคุณภาพตัวอ่อนให้แข็งแรงในห้องปฏิบัติการนานหลายวัน ก่อนจะฉีดกลับเข้าไปในมดลูกของฝ่ายหญิงนะคะ
4.เทคนิคการผสมเทียมในท่อนำไข่หรือกิฟท์ (GIFT)
วิธีการทำกิฟท์เป็นเทคนิคที่ใช้ในกรณีฝ่ายหญิงมีปัญหาเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ หรือผู้ชายเป็นหมันเป็นผลมาจากหลายสาเหตุ แต่วิธีนี้ไม่เหมาะหากฝ่ายหญิงมีปัญหาท่อนำไข่ผิดปกติ
การผสมเทียมในท่อนำไข่คล้ายกับวิธีการทำเด็กหลอดแก้ว ต่างกันตรงที่จะใช้เข็มปลายแหลมเก็บไข่และอสุจิออกมาแล้วฉีดกลับเข้าไปในท่อนำไข่เพื่อให้เกิดการปฏิสนธิตามธรรมชาติภายในตัวคุณผู้หญิงค่ะ
5.เทคนิคการถ่ายโอน หรือซิฟท์ (ZIFT)
การทำซิฟท์เป็นเทคนิคใช้กับผู้หญิงที่มีเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่และปากมดลูกเกิดความผิดปกติ แต่ฝ่ายชายไม่มีปัญหาด้านจำนวนอสุจิน้อยเกินไปและไม่มีปัญหาบริเวณท่อนำไข่
วิธีการทำซิฟท์จะคล้ายกับการทำเด็กหลอดแก้ว หรือ IVF ยกเว้นแต่ไข่และอสุจิที่ปฏิสนธิแล้ว จะฉีดเข้าไปในท่อนำไข่ แทนที่จะเป็นมดลูกอย่างเทคนิค IVF
6.เทคนิคการทำเด็กหลอดแก้วแบบ ICSI
การทำเด็กหลอดแก้วแบบอิ๊กซี่เป็นเทคนิคการรักษาภาวะมีบุตรยากที่ใช้ได้ผลดีที่สุดวิธีหนึ่ง ในกรณีที่ฝ่ายชายเป็นหมันหรือผลิตสเปิร์มจำนวนน้อยมาก สเปิร์มมีคุณภาพต่ำ เคลื่อนไหวช้า หรือมีปัญหาสารแอนติบอดี้ต้านทานอสุจิของตัวเองทำให้อสุจิตายเกือบหมดค่ะ เทคนิค ICSI มักจะใช้ในกรณีที่ฝ่ายชายทำหมันด้วยการตัดท่อนำอสุจิหรือวิธีอื่น
จะเรียกว่าเทคนิค ICSI เป็นส่วนหนึ่งของการทำ IVF ก็ได้ค่ะ โดยคัดเลือกอสุจิคุณภาพสูงสุดเพียง 1 ตัวฉีดเข้าไปในไข่โดยตรง เมื่อเกิดการปฏิสนธิขึ้นมา จึงย้ายตัวอ่อนกลับเข้าสู่โพรงมดลูกให้เติบโตเป็นทารกต่อไป
7. เทคนิคการเจาะเก็บอสุจิจากอัณฑะโดยตรง (TESE)
วิธีเก็บอสุจิจากอัณฑะนิยมใช้ในกรณีมีลูกยากสาเหตุจากฝ่ายชายผลิตอสุจิจำนวนน้อยหรือไม่สมบูรณ์ หรือเกิดการอุดตันในท่อนำอสุจิ จึงเกิดการปฏิสนธิได้ยาก นอกจากนั้นยังใช้ได้ผลในกรณีที่ฝ่ายชายมีปัญหาเป็นอัมพาตช่วงล่างหรือปัญหาสมรรถภาพทางเพศอื่น ๆ ค่ะ
แพทย์จะใช้เข็มดูดอสุจิออกจากท่องนำอสุจิหรือจากถุงอัณฑะโดยตรงนะคะ จากนั้นจึงผสมกับไข่ของฝ่ายหญิงที่คล้ายกับขั้นตอนการทำเด็กหลอดแก้วแบบ IVF
8.เทคนิคการรับบริจาคไข่ ตัวอ่อน หรืออสุจิ
หากผู้หญิงอายุ 40 ปีขึ้นไปหรือรังไข่ผิดปกติจากการรักษาโรคมะเร็งหรือสาเหตุอื่น ๆ หรือฝ่ายชายมีบุตรยากเนื่องจากผู้ชายไม่มีอสุจิ จำเป็นจะต้องใช้วิธีการรับบริจาคไข่ อสุจิหรือตัวอ่อนจากคนอื่นค่ะ เทคนิคผสมเทียมแบบนี้เป็นกระบวนที่ซับซ้อนทางกฎหมาย จำเป็นต้องศึกษาแนวทางทั้งการแพทย์และทางกฎหมายควบคู่กันนะคะ

หากกำลังวางแผนตั้งครรภ์แต่มีบุตรยาก คุณพ่อคุณแม่สามารถติดตามอ่านข้อมูลเพื่อเตรียมตัวและวางแผนการตั้งครรภ์ รวมถึงในหัวข้ออื่น ๆ เพิ่มเติมจากเว็บไซต์ Huggies หากมีคำถามหรือข้อสงสัยเพิ่มเติม สามารถพูดคุยกับเราได้ที่ Facebook Huggies Thailand และอย่าลืม! กด สมัครสมาชิก เพื่อรับสินค้าทดลอง พร้อมรอรับข่าวสารและอัพเดตเทคนิคดี ๆ จากเรานะคะ